ბუნებრივი რესურსების შენარჩუნებისა და დაცვის მნიშვნელობის გათვალისწინებით, ორგანიზაციების როლი და წვლილი, რომლებიც დაუღალავად მუშაობენ ამ მიმართულებით, კიდევ უფრო ღირებული ხდება.
ერთ -ერთი ასეთი ორგანიზაცია, რომელიც ცნობილია თავისი თავდადებული საქმიანობით საქართველოში ველური ბუნების დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების მდგრადი გამოყენების წახალისების მიზნით, არის SABUKO, საზოგადოება ბუნების დაცვისა და ფრინველთა სამყაროს პარტნიორი საქართველოში. SABUKO მიზნად ისახავს გარეული ფრინველების და მათი ჰაბიტატების დაცვას და ცნობიერების ამაღლებას ბუნების ღირებულებისა და მისი დაცვის მნიშვნელობის შესახებ.
ადამიანებსა და ბუნებას შორის კონფლიქტის თავიდან ასაცილებლად, საბუკომ აირჩია თანამშრომლობის გზა და მუშაობს ადგილობრივ თემებთან, საუკეთესო შედეგების მიღწევა ხდება პირდაპირი კონტაქტისა და ერთობლივი ძალისხმევის შედეგად.
ერთ -ერთი ყველაზე გამორჩეული და მნიშვნელოვანი პროექტი, რომელსაც ახორციელებს საბუკო არის „მდინარე ივრის ჭალის ტყეებისა და მიმდებარე ტერიტორიების აღდგენის პროექტი“.
მდინარე იორი და ტყე, რომელიც გადაჭიმულია ხეობაში, არის სამხრეთ-აღმოსავლეთ საქართველოს სტეპის ეკოსისტემის განუყოფელი ნაწილი. ტყე, რომელიც გადის მდინარე ივრის კალაპოტის გასწვრივ, მოქმედებს როგორც ველური ბუნების დერეფანი, რომელიც ქმნის მრავალი სახეობის გამრავლების ადგილს და ძირითად საცხოვრებელს. მიუხედავად ამისა, სტეპის ტერიტორიაზე მეცხოველეობამ გამოიწვია ჭარბი ძოვება, ეროზია და კონკურენცია ადგილობრივ ბალახისმჭამელ ცხოველებთან. მიუხედავად ამ დეგრადაციისა, ლანდშაფტი შედარებით ხელუხლებელია და კავკასიის ბიომრავალფეროვნების ცხელ წერტილში სხვა ტერიტორიებთან კავშირი იძლევა აღდგენის შესაძლებლობას.
SABUKO– ს მიერ წამოწყებული ლანდშაფტის აღდგენის პროექტი მიზნად ისახავს სტეპური მდინარის ეკოსისტემის გამოცოცხლებას, ხოლო ადგილობრივ ფერმერებს საშუალებას მისცემს, მიწის რესურსი მდგრადად მართონ გრძელვადიან პერსპექტივაში.
პროექტი ხორციელდება 2019 წლის 1 იანვრიდან კემბრიჯის კონსერვაციის ინიციატივის მხარდაჭერით, SABUKO– სთან, Birdlife International- თან და დაცულ ტერიტორიებთან ერთად საფრთხის ქვეშ მყოფი ლანდშაფტების პროგრამის ფარგლებში.
ასევე არსებობს ჭაჭუნას აღკვეთილის ბიომრავალფეროვნება, რომელსაც მოუწესრიგებელი ძოვების გამო დეგრადაციის სერიოზული პრობლემა შეექმნა. მიუხედავად ამ დეგრადაციისა, ლანდშაფტი შედარებით ხელუხლებელია და არსებობს აღდგენის შესაძლებლობა, რომელსაც ამჟამად იყენებენ საბუკო და მისი პარტნიორი ორგანიზაციები.
პროექტის მიზანია ხელი შეუწყოს და შეინარჩუნოს ტყეების და მდინარე ივრის ჭალის მიმდებარე ტერიტორიების აღდგენა როტაციული ძოვების დანერგვით, ადგილობრივების ცხოვრების დონის ამაღლებით. რაც მთავარია, SABUKO მიზნად ისახავს ამ ყველაფრის მიღწევას ადგილობრივ მწყემსებთან პარტნიორობით.
ორგანიზაცია არა მხოლოდ აძლევს მათ რეკომენდაციებს, თუ როგორ შეინარჩუნონ ბუნებრივი რესურსები ადგილზე, არამედ ეხმარება სხვადასხვა მიმართულებით, უზიარებს ცოდნას და გამოცდილებას ადგილობრივ მოსახლეობას და ყველაფერს აკეთებს მათი ცხოვრების პირობების გასაუმჯობესებლად. კერძოდ, ადგილზე განხორციელდა შემდეგი ღონისძიებები:
ივრის ჭალების შესწავლა
საბუკომ ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტთან თანამშრომლობით შეაფასა მდინარე ივრის ჭალის ტყის მდგომარეობა და სიჯანსაღე.
კვლევის მიზანი იყო მდინარე ივრის ჭალის ტყეების მდგომარეობის აღწერა და შეფასება, მათი ბუნებრივი საზღვრების დადგენა, ახლანდელ საზღვრებთან შედარება და ცვლილებების მიზეზების დადგენა. ასევე, იმის დადგენა, დალის წყალსაცავმა კონკრეტულად შეამცირა თუ არა ჭაჭუნას ნაკრძალში ჭალის ტყეების ფართობი, ჰქონდა თუ არა მას გავლენა ფლორისტული შემადგენლობის ცვლილებებზე ადგილზე და ა.შ.
გარდა ამისა, შემუშავდა მდინარე ივრის ჰიდროლოგიური ანგარიში და დატბორვის მოდელირება. ტყის შეფასება ასკვნის, რომ წყალსაცავის ზედა და ქვედა ნაწილი ერთმანეთისგან განსხვავდება ფლორისტული შემადგენლობით. წერილობითი და ზეპირი შეთანხმება შესაბამის ორგანოებთან დალის წყალსაცავის პერიოდული გათავისუფლების თაობაზე უკვე მიღწეულია. გარდა ამისა, ანგარიშში მოცემული რეკომენდაციები ასახულია ევროკავშირის წყლის ინიციატივა პლუსში მდინარე ალაზანი-ივრის აუზის მართვის გეგმის მიხედვით.
კვლევის არეალი (2232.9 ჰა) მოიცავს მდინარე იორს და ჭაჭუნას აღკვეთილის ტყეებსა და მიმდებარე ტერიტორიებს. ეს ტყეები მდებარეობს კახეთში, საქართველოსა და აზერბაიჯანის საზღვართან, სამხრეთ-აღმოსავლეთ საქართველოში. ძოვება ყველაზე დიდი გამოწვევაა ტუგაის ტიპის ტყეებისთვის. დალის წყალსაცავი გარდაქმნის ეკოსისტემას 1980 -იანი წლებიდან, თუმცა ზემოქმედება უფრო საფუძვლიან შესწავლას საჭიროებს.
კვლევის შედეგები აჩვენებს, რომ ტყის საფარი (ხეებითა და ბუჩქებით დაფარული ტერიტორია) ზოგადად შემცირებულია კვლევის არეალში, თუმცა ბოლო ათწლეულის განმავლობაში არსებობს ზრდის ტენდენცია. ჭაჭუნას ტყის საფარი გაიზარდა ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში, თუმცა ჯერ კიდევ ნაკლებია ვიდრე 1978 წ. ეს შეიძლება ნიშნავდეს, რომ დალის წყალსაცავს არ ჰქონდა პირდაპირი და მნიშვნელოვანი გავლენა ტყის ფართობებზე ბოლო 30 წლიანი ციკლის განმავლობაში, რამდენადაც ის ექსპლუატაციაში შევიდა 1992 წელს (Benjankar et, all., 2016). ფლორისტული შემადგენლობის თვალსაზრისით, საკმაოდ დიდი განსხვავებაა წყალსაცავის ზედა და ქვედა ნაწილებში. ეს შეიძლება იყოს დამოკიდებული დატბორვის რეჟიმზე და ინტენსივობაზე, რომელიც შეიცვლებოდა დალის წყალსაცავის ამოქმედებისთანავე.
ამ მიმართულებით დამატებითი კვლევებია საჭირო, მიიჩნევს SABUKO. ამავდროულად, ძოვება პირდაპირ გავლენას ახდენს ფლორისტული შემადგენლობის შეცვლაზე.
”ეს მოგვცემს საშუალებას გამოვრიცხოთ ძოვება, როგორც ფაქტორი და დავაკვირდეთ კაშხლის უშუალო ზემოქმედებას დროთა განმავლობაში,” დაასკვნეს საბუკოს ექსპერტებმა.
ადგილობრივი ფერმერებისა და მწყემსების დახმარება
სურსათის უვნებლობის საკითხი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია COVID-19 პანდემიის დროს. გარემოს უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად და შესაძლო დაავადებებით გამოწვეული ეკონომიკური ზარალის თავიდან ასაცილებლად, საბუკომ ადგილობრივ ფერმერებს მიაწოდა ვეტერინარული მედიკამენტები და რეგულარული ტრენინგი ეკოლოგიისა და როტაციული ძოვების შესახებ, რაც ხელს უწყობს მიწის მდგრადი მართვის პრინციპების დანერგვას და შემდგომ განხორციელებას. ფერმერებს ასევე აქვთ შესაძლებლობა მონაწილეობა მიიღონ სემინარებში დეგრადაციის, ეროზიის, მიწის მართვის, ბიომრავალფეროვნების და ა.შ. შესახებ.
ჭალის ტყეში ძოვების შემთხვევების შესამცირებლად, საბუკომ შეაფასა იმ ტერიტორიების პოტენციური მდებარეობა, სადაც ცხვარი სვამს წყალს. კვლევის შედეგების საფუძველზე, საბუკომ მოაწყო ცხრა ჭა ცხვრისთვის წყლის დასალევად, ასევე 2.5 კილომეტრიანი დერეფანი, რაც მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს ცხვრის ძოვების ზემოქმედების შემცირებას ჭალის ტყეებსა და მდინარე იორზე.
ცნობიერების ამაღლება როტაციული ძოვებისა და მიწის მდგრადი მართვის შესახებ
საბუკომ გადაიღო მოკლე ანიმაციური ფილმი როტაციული ძოვების შესახებ ქართულ და აზერბაიჯანულ ენებზე. ანიმაციის მთავარი მიზანია აუდიტორიისათვის ინფორმაციის მიწოდება დეგრადაციისა და მიწის მდგრადი მართვის შესახებ და ცნობიერების ამაღლება როტაციული ძოვების შესახებ.
ორგანიზაციამ განიხილა არსებული საძოვრების რეგულაციები და კანონმდებლობა და შეიმუშავა ანგარიში. გარდა ამისა, საბუკო, სხვა დაინტერესებულ მხარეებთან ერთად, აქტიურად მუშაობს საძოვრების მართვის პოლიტიკის ქართული დოკუმენტის შემუშავებაზე.
საბუკომ ექსპორტის განვითარების ასოციაციასთან თანამშრომლობით შეაფასა ცხვრისა და ცხვრის პროდუქტების პოტენციალი ევროკავშირსა და სპარსეთის ყურის ქვეყნებში. ანგარიში შეიცავს ინფორმაციას შემდეგ პროდუქტებზე: რძე და რძის პროდუქტები, ცხვრის და ხორცის პროდუქტები, ცოცხალი ცხვარი და ცხვრის ბამბა. კვლევა ასევე მოიცავს ინფორმაციას გაყიდვების არხების, ტექნიკური რეგლამენტისა და სტანდარტების შესახებ ადგილობრივ ბაზარზე, ევროკავშირისა და GCC ქვეყნებში.
კონსერვაციისა და დეგრადაციის შესახებ ცნობიერების ამაღლების მიზნით, საბუკომ შეიმუშავა სამაგიდო თამაში “თამაში ივრის ჭალაში”, რომელიც მოთამაშეებს აცნობს მდინარე ივრის ჭალის ტყეს, ბიომრავალფეროვნებას, მდგრადი ძოვების პრინციპებს და სხვა. გარდა ამისა, სამაგიდო თამაში დაეხმარება მოთამაშეებს დაეუფლონ ინფორმაციას სტეპის ეკოსისტემის შესახებ.
ადგილობრივ მედიასთან თანამშრომლობის ფარგლებში, საბუკომ შეიმუშავა სტატიები, ფოტოები, ვიდეო და მულტიმედიური მასალები ჭაჭუნას ნაკრძალის შესახებ ცნობიერების ასამაღლებლად როგორც ქართულ ასევე ინგლისურ ენაზე. მასალების აქტიური გაზიარება ხდება სოციალური მედიის და სხვა პლატფორმების საშუალებით.
SABUKO აგრძელებს ცხოველთა სახეობების შესწავლას და მონიტორინგს ჭაჭუნას ნაკრძალში და მიმდებარე რაიონებში კამერა-ხაფანგების გამოყენებით. ამისათვის ჭაჭუნას ნაკრძალში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე უკვე დამონტაჟებულია დაახლოებით 25 კამერა-ხაფანგი.
ალექსანდრე მიქელაძე, პროექტის მენეჯერი ამბობს, რომ ადგილზე ერთ -ერთი მთავარი პრობლემა არის დეგრადაცია, რომელიც საბჭოთა დროიდან მოდის.
”ძალიან ბევრი ცხვარი იკრიბება იქ, მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი წყალი არ არის. ცხვრის დიდი რაოდენობის და ბალახის ნაკლებობის გამო, საკვების უკმარისობასთან ერთად, ცხვარი ტყეში შედის. ჩვენ ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ იმისათვის, რომ დავიცვათ ველური ბუნება. ფერმერები ხშირად ჩივიან, რომ ცხვარი ტყეში თავისთავად შედის, რადგან როდესაც ცხვარი მდინარესთან მიდის წყლის დასალევად, ისინი იფანტებიან და რადგან ფერმიდან მდინარემდე მრავალი კილომეტრის გავლა უწევთ, შიმშილის მოსაკლავად შედიან ტყეში. ფერმერები ამბობენ, რომ მათ არ ჰყავთ საკმარისი მწყემსები ცხვრის მოვლისათვის, რათა არ შეუშვან ისინი ტყეში. ჩვენი პრიორიტეტია ჭალის ტყის აღდგენის ხელშეწყობა და შემოღობილი დერეფნის მოწყობა ტყეში შემავალი ცხვრის რაოდენობის შესამცირებლად, ასევე სარწყავი ადგილების ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად.
”მთავარი პრობლემა ის არის, რომ რესურსები არამდგრად გამოიყენება. იმისათვის, რომ ბალახი გაიზარდოს, ფართობმა უნდა დაისვენოს ძოვებისგან. ჩვენ დაცული ტერიტორიების სააგენტოს წარვუდგინეთ როტაციული ძოვების სქემა. ზოგიერთი ფერმერი სკეპტიკურად უყურებს როტაციულ ძოვებას, მაგრამ როდესაც ჩვენ დავგეგმეთ და განვახორციელეთ იგი, სხვებიც დაინტერესდნენ.
”გადავწყვიტეთ, გამოვკითხოთ ფერმერები და დავეხმაროთ პრობლემის მოგვარებაში, რომელიც შეესაბამება პროექტის მიზნებს. ერთ -ერთი მთავარი პრობლემა აღმოჩნდა წყლის შეზღუდული ხელმისაწვდომობა. საბუკომ მოაწყო სარწყავი პუნქტები ფერმებთან ახლოს, რამაც ფერმერებს შორის იმედი გააჩინა.
„ჩვენ ვიმუშავებთ საძოვრებზე პოლიტიკის დოკუმენტის შექმნაზე, პარალელურად ფერმერებთან გასაუბრების, მათი მოსაზრებებისა და საჭიროებების გაცნობის გზით, რაც გათვალისწინებული იქნება პოლიტიკის დოკუმენტის შემუშავებისას.
”ჩვენ არა მხოლოდ ვაკვირდებით ბუნებრივი რესურსების შენარჩუნებას, არამედ ვეხმარებით ადგილობრივ მწყემსებს. ვთავაზობთ ფერმერებს ვეტერინარულ მედიკამენტებს, ვუზიარებთ ჩვენს გამოცდილებას და ცოდნას. ვთანამშრომლობთ ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტთან, რომლის მიზანია ახალგაზრდა თაობის ჩართვა ამ მნიშვნელოვან საქმეში. ვიყენებთ ინოვაციურ მიდგომებს, როგორიცაა ცხვრის გადაადგილების მარშრუტების შესწავლა GPS–ით და ა.შ.
”როტაციული ძოვება ნაყოფიერი აღმოჩნდა, რადგან შემდგომში უკეთესი ბალახი იზრდება ამ მხარეში. ეს ძალიან ბედნიერი მომენტი აღმოჩნდა საბუკოსთვის. პროექტი გაგრძელდება კიდევ 2 წელი, რა დროსაც კიდევ უფრო სასარგებლო სამუშაოები ჩატარდება ადგილობრივების ცხოვრების დონის გასაუმჯობესებლად და არსებული ბუნებრივი რესურსებისა და ეკოსისტემის შესანარჩუნებლად ,“- ამბობს მიქელაძე.
„კანონმდებლობა საძოვრებთან დაკავშირებით არის ძალიან ზოგადი, არ არსებობს შესაბამისი ნორმატიული აქტები,“ ამბობს პოლიტიკის მენეჯერი თინათინ არველაძე.
”ამ პირობებში SABUKO– მ შეიმუშავა როტაციული ძოვების სქემა. მაგალითად, როდესაც მიწის ნაკვეთი იჯარით იქნა აღებული, მათ დაევალათ დაიცვან SABUKO– ს როტაციული ძოვების სქემა, როგორც ეს დაცულია დაცული ტერიტორიების სააგენტოს იჯარის ხელშეკრულებით. საბუკო აქტიურად თანამშრომლობს დაცული ტერიტორიების სააგენტოს მიერ გაცემულ საძოვრების მოიჯარეებთან, რათა განახორციელონ ძოვების როტაციული სქემა ან შეასრულონ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სხვა მოთხოვნები.
”მივიღეთ მნიშვნელოვანი ინფორმაცია მწყემსებისგან, აღმოჩნდა, რომ ისინი მხოლოდ ვერბალურად დებდნენ გარიგებებს. არ იყო განსაზღვრული ვალდებულებები. მწყემსებს არ აქვთ ინტერესი მდგრადი ძოვების პრინციპების დაცვის, რადგან ისინი მხოლოდ 1-2 წელი რჩებიან ადგილზე და შემდეგ ტოვებენ ლოკაციას. ჩვენ ასევე გავუზიარეთ ეს საკითხი სოფლის მეურნეობის კომიტეტს.
”ასევე ვართ ჩართული პარლამენტის მიერ ჩატარებულ კვლევაში, რადგან მიზნად გვაქვს მთავრობასთან ერთად გავუზიაროთ ფერმერების ინტერესები და საჭიროებები. ჩვენი სიძლიერე ის არის, რომ ვმუშაობთ ადგილზე და კარგად ვიცნობთ სიტუაციას. ასევე ჩავატარეთ სოციალურ-ეკონომიკური გამოკითხვა ადგილობრივებს შორის და გავაკეთეთ შესაბამისი დასკვნები,” აღნიშნავს არველაძე.
”ამ წლის დასაწყისში, საბუკო დაესწრო დალის წყალსაცავის საჯარო განხილვას. შეხვედრაზე ჩვენ ხაზგასმით აღვნიშნეთ წყალსაცავის მნიშვნელობა ჭალის ტყის დატბორვისას და წარმოვაჩინეთ კვლევის ძირითადი დასკვნები მდინარე ივრის ჭალის ტყის სიჯანსაღეზე, რაც ხაზს უსვამს წყალსაცავის ზედა და ქვედა ნაწილებში ჭალის შემადგენლობის განსხვავებას. საჯარო განხილვის დროს ლიცენზიატი და სამინისტროს წარმომადგენლები შეთანხმდნენ წყალსაცავის პერიოდულ განთავისუფლებაზე. საბუკომ მიაღწია შეთანხმებას საქართველოს მელიორაციასთან დალის წყალსაცავის პერიოდული გაშვების თაობაზე. თუმცა, კვლევამ აჩვენა, რომ ეფექტური დატბორივისთვის საჭიროა ბარიერი. SABUKO– მ ჩაატარა „Chachuna GE0000003“ – ზემოქმედების შეფასება, რომელიც მოიცავს ზურმუხტის უბნის სახეობებსა და ჰაბიტატებზე პოტენციური ზემოქმედების იდენტიფიცირებას და შეფასებას. მიმდინარე კვარტალში დოკუმენტაცია წარედგინა საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს შემდგომი წარმოებისთვის. გარდა ამისა, ჩვენ შევიმუშავეთ მართვის გეგმა, რომელიც მოიცავს საქმიანობის მონიტორინგს და განსაზღვრავს მიღებული შემარბილებელი ღონისძიებების ეფექტურობას.
“ვაპირებთ წყლის გამოშვებას წყალსაცავიდან”, – ამბობს არველაძე. ”მოვამზადეთ შესაბამისი შეფასების დოკუმენტი და ველოდებით ნებართვას. SABUKO იყენებს ამ მონაცემებს ადვოკატირებისთვის. ეს საჭიროებები დადგენილია სამეცნიერო კვლევებით. ბუნებრივი დატბორვა მოხდება ისე, როგორც ეს ხდებოდა დალის წყალსაცავის არსებობამდე. შესაბამისად, წყალი ეტაპობრივად გამოიყოფა. ამ წყალსაცავმა ხელი შეუწყო გაუდაბნოებას, შეცვალა ჭალის ტყის სახეობები მშრალი ადგილისათვის დამახასიათებელი სახეობებით.
„სახელმწიფო პოლიტიკა წყალსაცავთან დაკავშირებით უნდა იყოს დაკავშირებული კონსერვაციასთან და არ უნდა ემსახურებოდეს მხოლოდ სარწყავ მიზნებს. ჩვენ ასევე უნდა ვიზრუნოთ ამაზე მომავალში. წყალსაცავი პირველ რიგში უნდა ემსახურებოდეს კონსერვაციის მიზანს.
”მომავალში, ჩვენ გვსურს მდგრადი ძოვების პრინციპების დარეგულირება იჯარის ხელშეკრულებებით.”
”ჭაჭუნას ბიომრავალფეროვნების კვლევა დავიწყეთ 2019 წლის ზამთარში, რა დროსაც ჩვენ არ გვქონდა ხელშესახები მონაცემები,” – ამბობს ხატია ბასილაშვილი, ბიომრავალფეროვნების დაცვის მენეჯერი. ”ჩვენ დავაყენეთ 25 კამერა-ხაფანგი და აქტიურად ვამოწმებთ მონაცემებს და ახლა სრულად ვიცით, თუ რომელი სახეობის ცხოველები ცხოვრობენ იქ. დადასტურებულია, რომ ჭაჭუნაში ივრის ჭალა ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან ის ერთადერთი თავშესაფარია ველური სახეობებისთვის, ისინი იქ მოდიან წყლის დასალევად, ზაფხულის განმავლობაში სიცხისგან თავის დასაღწევად, საკვების მოსაპოვებლად და გადარჩენისთვის.
”აღმოვაჩინეთ მგლების ოჯახები და გვინდა განვსაზღვროთ, ისინი მართლა იქ ცხოვრობენ თუ უბრალოდ ცხვრებს მიჰყვებიან.
”ასევე გადავიღეთ ფოცხვერი, რომელიც გადაშენების პირასაა. არსებობს პერსპექტივა, რომ ფოცხვერი გამრავლდეს აქ და კიდევ უფრო საინტერესო ველური ბუნების წარმომადგენლები ერთად იცხოვრებენ იორის ჭალაში, მაგალითად, მგელი, კურდღელი, მელა, გარეული ღორი, ველური კატა, და ა.შ. მტაცებელი ფრინველების მოსახლეობა ჭაჭუნაში ძალიან მრავალფეროვანია.
”ამ ორი წლის განმავლობაში ჩვენ ძალიან დავუახლოვდით ადგილობრივ რეინჯერებს, ფერმერებს და სასაზღვრო პოლიციის მესაზღვრეებს. შემცირდა ბრაკონიერობის შემთხვევები, რაც ასევე შეიძლება ჩაითვალოს ჩვენს წვლილად. ჩვენ იქ შევქმენით მშვიდი და ჰარმონიული გარემო, რაც გვაამაყებს “.
მარინუს გებჰარდტი, ბუნებრივი რესურსების მენეჯერი, ხაზს უსვამს SABUKO- ს მიერ შემუშავებული როტაციული ძოვების სქემის დადებით გავლენას ადგილობრივ გარემოზე. ის ასევე აღნიშნავს ადგილობრივ მწყემსებთან და ფერმერებთან წარმატებული თანამშრომლობის მნიშვნელობას და მათ შორის როტაციული ძოვების სარგებელის შესახებ ცნობიერების ამაღლებას.
”SABUKO– სთან პირდაპირი და აქტიური თანამშრომლობის შედეგად, ადგილობრივები თანდათან ავითარებენ როტაციული ძოვების უნარებს, რაც საკმაოდ სასარგებლოა გარემოსთვის.
“როგორც ასეთი, საძოვრების ადგილებში ბალახის ზრდა შესამჩნევია და გარემოზე უარყოფითი გავლენა მცირდება, რაც ძალიან გვახარებს. ხანდახან ძნელია შეუცვალო ქცევა ადგილობრივ მოსახლეობას წლების განმავლობაში, მაგრამ მაინც მიღწევადია და ჩვენ აშკარად ვხედავთ პროგრესს. გამოცდილების გაზიარება და მათი ნდობის მოპოვება საკმაოდ მნიშვნელოვანია. დროთა განმავლობაში, ჩვენს გუნდს სავარაუდოდ უფრო ხელშესახები შედეგები ექნება ამ მიმართულებით. ჩვენი მთავარი უპირატესობა ისაა, რომ მათთან ვმუშაობთ უშუალოდ ადგილზე, რაც გვეხმარება უფრო მეტ ადამიანთან კომუნიკაციაში.”
მომდევნო ორი წლის განმავლობაში, SABUKO კიდევ უფრო მეტი სარგებელს მოუტანს როგორც ველური ბუნების სახეობებს, ასევე ადგილობრივ მოსახლეობას თავდადებული შრომისა და ინოვაციური მიდგომების წყალობით, ეკონომიკური საქმიანობის მხარდაჭერით და ამავე დროს საქართველოს უნიკალური ბუნებრივი რესურსების შენარჩუნებით.
